Fframwaith Cymhwysedd ar gyfer y Gweithlu Gwybodaeth, Cyngor a Chymorth (GCCh)

Mae gweithwyr gwybodaeth, cyngor a chymorth (GCCh) yn gyfrifol am arwyddo neu ddarparu gwybodaeth i'r cyhoedd yn eu pwynt cyswllt cyntaf â'r system gofal a chymorth. Gallan nhw hefyd ddarparu cyngor a chymorth, a fydd yn cynnwys asesiad cymesur.

Gall y gwasanaeth GCCh amrywio yn sylweddol yn ei gynllun a’i seilwaith ar draws ac o fewn awdurdodau lleol. Gall gynnwys amrediad o wahanol gyfarwyddiaethau, er enghraifft, gwasanaethau cymdeithasol, tai a gwasanaethau corfforaethol yn ogystal â darpariaeth ar gyfer iechyd a gofal cymdeithasol ar y cyd. Mae angen i weithwyr ymateb i amrediad eang o geisiadau a nhw yw’r cyswllt cyntaf i’r rhai hynny sy’n holi ynglŷn â gofal a chefnogaeth.

Gan ddefnyddio’r dull canlyniadau yn ymarferol, drwy sgyrsiau medrus, bydd gweithwyr GCCh yn egluro beth y mae pobl yn ei feddwl ac yn archwilio eu dilema er mwyn deall beth sydd o’r pwys mwyaf iddyn nhw a sut orau i’w helpu nhw drwy ddarparu un ai:

Rhoi gwybodaeth – mae hwn yn cynnwys cefnogi pobl drwy ddarparu gwybodaeth o ansawdd da sy’n eu helpu nhw i wneud penderfyniadau deallus ynglŷn â’u llesiant. Gall hyn gynnwys gwybodaeth ynglŷn â sut mae’r system gofal cymdeithasol yn gweithio, argaeledd gwasanaethau a all gynorthwyo eu llesiant ynghyd â sut i gael mynediad atyn nhw, taliadau uniongyrchol, neu wybodaeth ynglŷn ag asesiadau’r gofalwyr.

Darparu cyngor – cam yn uwch o’r ddarpariaeth syml o wybodaeth yw hwn, yn y modd y mae’n cynnwys gweithio gyda phobl er mwyn trafod y dewisiadau sydd ar gael i ddod o hyd i’r atebion gorau ar eu cyfer. Er mwyn darparu cyngor, mae staff yr awdurdodau lleol angen dealltwriaeth ynglŷn â sefyllfaoedd pobl. Gwneir hyn drwy gynnal asesiad cymesur.

Darparu cymorth – os ydych chi’n methu ag ymdrin ag anghenion yr holwr drwy ddarparu gwybodaeth neu gyngor, bydd cymorth yn golygu y bydd unigolyn arall yn gweithredu gyda’r holwr i gael mynediad at ofal a chefnogaeth, neu ofalwr i gael mynediad at gefnogaeth. Gall hyn arwain yr holwr ymlaen i dderbyn neu gynnig asesiad statudol llawn er mwyn penderfynu eu cymhwysedd ar gyfer derbyn gofal a chefnogaeth mwy ffurfiol.

Roedd Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 (y Ddeddf) yn darparu’r sylfaen ar gyfer fframwaith statudol i ofal cymdeithasol yng Nghymru. Egwyddorion y Ddeddf yw:

• llais a rheolaeth
• ataliad ac ymyrraeth gynnar
• llesiant
• cydgynhyrchu
• gweithio amlasiantaethol.

Mae’r gwasanaeth GCCh yn gyfraniad pwysig i gwrdd â’r egwyddorion hyn. O dan y Ddeddf, mae’n rhaid i Awdurdodau Lleol ddarparu gwasanaeth sy’n cynnig:

gwybodaeth hygyrch ynglŷn â gofal a chefnogaeth

cyngor sy’n briodol ac sy’n dilyn asesiad cymesur

cymorth sy’n galluogi unigolion i gael mynediad at y gofal a’r gefnogaeth briodol, gan gynnwys gwasanaethau ataliol ac ymyrraeth gynnar.

Mae'r fframwaith cymhwysedd yn set o safonau sy'n disgrifio'r wybodaeth, y ddealltwriaeth a'r sgiliau y bydd gan weithiwr i fodloni eu gofynion swydd. Mae'r fframwaith yn adnodd i awdurdodau lleol gryfhau cymhwysedd gweithwyr a bodloni eu dyletswyddau cyfreithiol sy'n gysylltiedig â gwasanaethau IAA.

• Mae'n dod â rôl gweithiwr yn unol â nodau'r sefydliad
• Mae'n cefnogi prosesau goruchwylio ac arfarnu. Gall hefyd gefnogi llwybr gyrfa i weithwyr, trwy gwblhau adrannau o'r fframwaith sy'n berthnasol i'w rôl er mwyn galluogi datblygiad proffesiynol pellach a dilyniant i rolau ehangach o fewn y gwasanaeth IAA a thu hwnt.

Mae saith adran yn y fframwaith:

Mae pob adran wedi’i rhannu i gyfres o ganlyniadau a safonau dysgu. Gall y safonau un ai fod yn wybodaeth neu’n ymarfer.

Mae rhywfaint o nodi dangosol yn erbyn y swyddogaethau ‘gwybodaeth, cyngor a chymorth’. Fodd bynnag, dylai pob awdurdod lleol a/neu asiantaeth, farnu yn erbyn swyddogaethau eu gweithwyr.

Gellir defnyddio’r safonau yn y fframwaith gan sefydliadau, cyflogwyr a darparwyr dysgu er mwyn:

• nodi eu hyfforddiant, eu haddysg a’u datblygiad presennol er mwyn sicrhau bod yr holl destunau wedi derbyn ymdriniaeth ddigonol
• comisiynu neu ddatblygu hyfforddiant, addysg a datblygiad
• mesur a datblygu’r cymhwysedd y gweithwyr/myfyrwyr/gwirfoddolwyr sydd ynghlwm â gwasanaethau GCCh yn barhaus
• sicrhau bod cyfrifoldebau statudol yn cael eu cwrdd mewn perthynas â chyrhaeddiad addysg a chymwysterau gweithlu ehangach y GCCh
• adolygu a/neu ddatblygu polisïau a gweithdrefnau
• adolygu a/neu ddatblygu swydd-ddisgrifiadau a manylebau.

Dylai awdurdodau lleol nodi swyddogaethau eu gweithlu GCCh yn erbyn y safonau er mwyn sefydlu pa un a fyddai’n berthnasol i weithwyr unigol.

Dylid wedyn defnyddio’r safonau a nodwyd ar gyfer pob gweithiwr i fesur ei gymhwysedd a datblygu rhaglen ddysgu a chefnogi er mwyn cwrdd ag unrhyw fylchau. Byddai hyn yn sicrhau bod proses gadarn ar gyfer pawb sy’n rhan o weithlu GCCh.

Gellir defnyddio amrediad o dystiolaeth megis:

• mynychu cwrs hyfforddi a myfyrio ar y dysgu wedyn
  
• arsylliadau
  
• adborth gan eraill, fel unigolion sy’n defnyddio’r gwasanaethau / cwsmeriaid, cydweithwyr, mentoriaid ayyb.
  
• cyfnod prawf, goruchwyliaeth a chofnodion arfarnu.
  
• cymhwyster cyrhaeddiad, er enghraifft, lefel 4 Ymarferydd Gwasanaethau Cymdeithasol.

Nid oes unrhyw ddisgwyliad y bydd angen ailhyfforddi gweithwyr sydd wedi dangos eu bod wedi cwrdd â’r safonau a nodwyd. Fodd bynnag, efallai y bydd awdurdodau lleol yn dymuno ystyried defnyddio safonau ymarfer i oleuo prosesau goruchwyliaeth ac arfarnu er mwyn sicrhau bod yr ymarfer yn parhau i gwrdd â’r disgwyliadau. Mae datblygiad proffesiynol parhaus (DPP) yn bwysig i bob gweithiwr beth bynnag fo'i rôl.

Gall amrediad o bobl arwyddo i gadarnhau bod y safonau a nodwyd wedi cael eu cwrdd. Er enghraifft, rheolwr llinell yr unigolyn, arweinydd gweithlu neu ddarparwr dysgu. Gall timau dysgu a datblygu’r awdurdod lleol ddarparu cyngor, canllawiau a chefnogaeth ar gyfer cadarnhau’r safonau hyn.

Dylai’r gweithiwr a’i reolwr llinell gwblhau’r datganiad terfynol.

I'r rhai sy'n cyflawni'r rôl GCCh nad yw'n cynnwys cyfranogiad mewn cynllunio gofal a chymorth (asesu, cynllunio ac adolygu), gellir defnyddio ystod o fodiwlau dysgu a ddatblygwyd ar gyfer cymhwyster Ymarferydd Gwasanaethau Cymdeithasol Lefel 4 City & Guilds i gefnogi'r fframwaith GCCh.

Oherwydd bod agweddau ar y rôl yn debyg, mae safonau fframwaith GCCh yn seiliedig ar gymhwyster SSP. Er nad yw'r rôl GCCh yn cynnwys cyflawni'r swyddogaeth lawn (asesu), mae swyddogaethau eraill yr un peth.

Mae'r modiwlau ar gael i awdurdodau lleol ac unrhyw asiantaethau eraill sy'n ymwneud â darparu gwybodaeth, cyngor a chymorth i ddiwallu anghenion pobl. Mae'r adnoddau dysgu hyn ar gael i'w darparu gan reolwyr a hyfforddwyr mewnol, darparwyr dysgu a gomisiynwyd neu ar gael trwy ddarparwyr dysgu sy'n cynnig cymhwyster ymarferydd gwasanaethau cymdeithasol. Mae'r adnoddau dysgu ar gael drwy wefan Dysgu Gofal Iechyd Cymru, yn yr adran adnoddau cymwysterau Ymarferwyr Gwasanaethau Cymdeithasol Lefel 4.

Nodwch os gwelwch yn dda, byddai cynnwys a manylion yr hyfforddiant, yr addysg a’r datblygiad ar gyfer pob safon yn gwahaniaethu ar draws yr holl lefelau er mwyn adlewyrchu’r swyddogaethau, y cyfrifoldebau a beth mae pobl angen ei wybod a’i wneud.

Rhagwelir y byddai unrhyw hyfforddiant, addysg a datblygiad yn cael ei gyflwyno o fewn cyd-destun y rheoliadau cenedlaethol presennol a’r polisi a’r canllawiau lleol a chenedlaethol.

Mae hon yn ddogfen fyw a gall y safonau a nodir yn y fframwaith gael eu diweddaru wrth i adnoddau gael eu datblygu. Bydd unrhyw fersiynau newydd yn cael eu rhifo a'u dyddio.

Os oes gennych gwestiwn neu os na allwch ddod o hyd i'r hyn yr ydych yn edrych amdano, cysylltwch â ni.