Adroddiad effaith: 2021 i 2022

Meysydd o dan sylw

Rydyn ni wedi canolbwyntio ar lesiant y gweithlu, datblygu’r gweithlu, darparu cymorth i’r rhai sy’n darparu gwasanaethau ac ar gryfhau ein rôl ar gyfer blaenoriaethu ymchwil a chasglu data a thystiolaeth.

Bydd darpariaeth gwasanaethau gofal cymdeithasol a blynyddoedd cynnar yn parhau i ddatblygu, oherwydd effaith barhaol y pandemig, pwysau economaidd ac anghenion cymunedau.

Rydyn ni’n parhau i wrando ar y gweithlu, cyflogwyr ac arweinwyr strategol. Rydyn ni eisiau sicrhau ein bod yn deall yr heriau hyn.

Rydyn ni hefyd eisiau cydnabod cyfleoedd i gefnogi’r sectorau i adfer a sefydlogi ar gyfer y tymor byr, canolig a hir.

Mae'r gweithlu yn dal i gael trafferth gyda'r newidiadau a ddaeth yn sgil y pandemig. Mae'r newidiadau hyn wedi rhoi pwysau ychwanegol ar staff, gan arwain at gynnydd mewn straen a llai o forâl a boddhad yn y gwaith.

Gwelsom hefyd a chyfrannu at waith partneriaeth cryfach rhwng y GIG a llywodraeth leol yn ystod y pandemig. Mae hyn yn cefnogi uchelgeisiau Cymru Iachach a’n strategaeth gweithlu iechyd a gofal cymdeithasol.

Mae gweithwyr gofal cymdeithasol yn chwarae rhan hanfodol wrth ddiogelu a gofalu am oedolion, plant, eu teuluoedd a gofalwyr.

Mae gweithwyr gofal cymdeithasol yn helpu pobl i fyw'r bywydau y maen nhw eu heisiau, gan gefnogi pobl i ddatblygu, aros yn weithgar ac annibynno. Maen nhw hefyd yn helpu pobl i aros yn ddiogel ac wedi'u cysylltu'n dda â'u cymuned a rhwydweithiau ehangach.

Mae gweithwyr blynyddoedd cynnar yn helpu i roi dechrau gwych mewn bywyd i'n plant ac yn darparu cefnogaeth werthfawr i rieni. Maen nhw’n gwneud hyn ochr yn ochr â theulu, ffrindiau, gwirfoddolwyr a gwasanaethau cyhoeddus eraill.

Lleihau effaith anghydraddoldeb

Rydyn ni wedi gweld newid sylfaenol yn ein dealltwriaeth o sut mae anghydraddoldeb, gwahaniaethu ac allgáu yn rhan annatod o'n byd. Fel cymdeithas mae angen inni ymateb i’r ddealltwriaeth newydd honno.

Mae systemau gofal cymdeithasol a blynyddoedd cynnar cryf yng Nghymru yn sicrhau ein bod yn gallu lleihau effaith anfantais tlodi, esgeulustod, salwch, anabledd, hil neu nodweddion gwarchodedig eraill.

Mae'n hanfodol, felly, bod y gwasanaethau hyn yn cael eu gwella i ddiwallu anghenion dinasyddion Cymru.

Mae’r cyfrifiad diweddar yn darparu data ar boblogaeth sy’n tyfu ac yn heneiddio yng Nghymru. Mae'r duedd o boblogaeth sy'n heneiddio wedi parhau, gyda mwy o bobl nag erioed o'r blaen yn y grwpiau oedran hŷn. Bydd maint a chymhlethdod anghenion pobl yn cynyddu’r galw am wasanaethau cymdeithasol yn y dyfodol.

Cefnogi gofal sy’n canolbwyntio ar yr unigolyn

Mae gwerthusiad o weithrediad y Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant 2014 a gynhaliwyd gan Lywodraeth Cymru yn tynnu sylw at yr heriau a wynebir wrth drawsnewid gwasanaethau.

Edrychodd y gwerthusiad ar ba effaith y mae’r ddeddfwriaeth wedi’i chael ar ansawdd bywyd a llesiant y rhai sy’n derbyn gofal a chymorth.

Mae'r astudiaeth yn nodi y gall newidiadau i lesiant gymryd amser hir iawn i ddod yn weladwy.

Fodd bynnag, ychydig iawn o effeithiau llesiant cadarnhaol a nodwyd gan gyfranogwyr yn yr astudiaeth hon yn gysylltiedig â’u profiadau gyda gwasanaethau cymdeithasol.

Lle mae effeithiau cadarnhaol wedi digwydd, roeddent yn aml oherwydd gofal a chymorth da sy'n canolbwyntio ar yr unigolyn.

Rydyn ni’n cefnogi’r dull hwn drwy ddarparu cyfleoedd dysgu a datblygu sy’n canolbwyntio ar yr unigolyn. Mae’r rhain ar gael i weithwyr proffesiynol ledled Cymru.

Gweithio gyda’n gilydd 

Fel sefydliad arweinyddiaeth cenedlaethol, mae gweithio gydag eraill yn ganolog i'r ffordd yr ydym yn gweithredu. Mae partneriaethau wrth wraidd ein gwaith.

Bydd hyn yn cynnwys cael sgyrsiau â’r bobl y mae ein gwaith yn effeithio arnyn nhw. Rydyn ni eisiau canfod beth sy’n bwysig iddyn nhw a myfyrio ar eu barn cyn gwneud penderfyniadau allweddol.

Rydyn ni’n cydnabod bod yr atebion i lawer o’r problemau hyn yn ymwneud â pholisi. Mae’r rhain yn cynnwys cyllid ar gyfer gofal cymdeithasol a’r blynyddoedd cynnar, ailgynllunio systemau, tâl a pharch cydradd.

Rydyn ni’n parhau i ddarparu tystiolaeth, mewnwelediad a chyngor proffesiynol i swyddogion a Gweinidogion Llywodraeth Cymru. Bydd hyn yn cefnogi eu huchelgeisiau i ddod o hyd i atebion.

Nid oes gennym yr holl ddata sydd ei angen arnom i fesur ein heffaith yn llawn. Rydyn ni’n gweithio gyda rhanddeiliaid allweddol i benderfynu pa ddata fydd fwyaf ystyrlon i helpu’r sector i wella’n barhaus.

Rydyn ni’n bwriadu datblygu ein porth data a threialu arolwg o’r gweithlu yn ystod 2022 i 2023. Bydd hyn yn rhoi cyfle inni glywed yn uniongyrchol gan y rheng flaen, yn ogystal â’u rheolwyr a’u harweinwyr.

Bydd y ffynhonnell ddata gyfoethog hon yn cael ei defnyddio i lywio ein gwaith. Gall hefyd o bosibl lywio gwaith eraill, lle nad oes gennym y cylch gwaith ein hunain.

Mick Giannasi, Cadeirydd a Sue Evans, Prif Weithredwr