Diweddariadau cymwysterau a safonau ar gyfer rheolwyr a chyflogwyr

Rydyn ni’n gweithio gyda chyrff dyfarnu (City & Guilds a CBAC) a Chymwysterau Cymru i ddelio â heriau cymwysterau sy'n gysylltiedig â chymwysterau a safonau iechyd a gofal cymdeithasol.

Rydyn ni am sicrhau bod y gweithlu yn gymwys, yn ddiogel ac yn broffesiynol, ac mae cymwysterau yn chwarae rhan enfawr yn hyn. Ond, rydych chi'n dweud wrthyn ni’n gyson fod rhai gofynion prosesau ac asesu yn ychwanegu pwysau a y sector.

Rydyn ni am i'r broses a'r asesiad o gymwysterau fod yn hwylus i'r gweithlu, ac yn syml i'w cyrchu a'u cwblhau, felly rydyn ni’n falch o ddweud wrthych ein bod wedi gwneud cynnydd sylweddol tuag at ddatrys yr heriau hyn.

1. Beth ddywedoch chi:

Mae gofynion cymhwyso ar gyfer cofrestru yn achosi problemau i rai rhannau o'r gweithlu, er enghraifft mae'r diffyg lleoedd prentisiaeth sydd ar gael ar gyfer cymwysterau Lefel 2 a Lefel 3 City & Guilds yn ei gwneud hi'n anodd i rai yn y gweithlu fodloni gofynion cofrestru.

Beth wnaethon ni:

Rydyn ni wedi ymgynghori â darparwyr dysgu ynghylch y nifer gyfyngedig o leoedd sydd ar gael ar gyfer cymwysterau Lefel 2 a Lefel 3 City & Guilds. Maen nhw wedi dweud wrthyn ni fod rhai gweithwyr yn cofrestru ar y rhaglen ond heb ymrwymo i'w cymhwyster oherwydd y cyfnod adnewyddu cofrestru estynedig. Mae hyn wedyn yn effeithio ar nifer y lleoedd y maen nhw’n gallu eu cynnig.

Mae gan weithwyr gofal cymdeithasol hyd at chwe blynedd bellach i gwblhau'r cymhwyster sydd ei angen i adnewyddu eu cofrestru gyda Gofal Cymdeithasol Cymru. Ond, bydd darparwyr dysgu sy'n cynnig y cymhwyster fel rhan o fframwaith prentisiaeth fel arfer yn caniatáu 12 mis ar gyfer cymhwyster Lefel 2, a 18 mis ar gyfer cymhwyster Lefel 3. Mae hyn oherwydd bod angen iddynt fodloni gofynion eu contract.

Os nad yw gweithwyr yn ymrwymo i'w cymhwyster neu'n ei gwblhau o fewn gofynion y contract, mae risg y gallai darparwyr dysgu eu tynnu allan a rhoi eu lle i rywun arall. Gall hyn hefyd effeithio ar eu cyfle i gael mynediad at gyllid prentisiaeth yn y dyfodol.

Byddem yn eich annog chi, fel rheolwyr, i annog eich gweithwyr i gwblhau eu cymwysterau o fewn amserlen y brentisiaeth.

Gallwch gael rhagor o wybodaeth drwy gysylltu â'ch darparwr dysgu ac aseswr.

Beth arall sy'n digwydd?

1. Beth ddywedoch chi:

Nid yw darparwyr dysgu bob amser yn defnyddio tystiolaeth fframwaith sefydlu Cymru Gyfan (AWIF) yn y cymhwyster Craidd, felly mae dyblygu dysgu, a goblygiadau gwasanaeth a chost i reolwyr.

Beth wnaethon ni:

Mae'r AWIF yn adlewyrchu'r cymhwyster Craidd. Anogir darparwyr dysgu i gydnabod dysgu blaenorol sy'n gysylltiedig â'r Craidd, a dylent ystyried unrhyw dystiolaeth AWIF sydd gan y dysgwr. Ond, dylid cydnabod hefyd mai'r AWIF yw dechrau taith ddysgu, a dylai disgwyliadau ynghylch gwybodaeth, sgiliau a dealltwriaeth unigolyn adlewyrchu eu profiad, a ble maen nhw ar y daith honno.

Mae'r cyfarfod cychwynnol rhwng y rheolwr, y darparwr dysgu a'r dysgwr yn bwysig i sicrhau bod unrhyw ddysgu blaenorol yn cael ei nodi a'i gydnabod o fewn y broses asesu.

Rydyn ni’n parhau i gynnal sesiynau misol i godi ymwybyddiaeth o'r cysylltiadau rhwng yr AWIF a'r cymhwyster Craidd. Yr AWIF yw ein rhaglen sefydlu o hyd, a gydnabyddir yng Nghanllawiau Statudol Llywodraeth Cymru ar gyfer darparwyr gwasanaethau ac Unigolion Cyfrifol.

2. Beth ddywedoch chi:

Mae gofynion Sgiliau Hanfodol Cymru (SHC) o’r fframwaith Prentisiaethau yn rhoi pwysau ychwanegol ar ddysgwyr. Mae adborth yn awgrymu bod dysgwyr yn cael trafferth gyda Chymhwyso Rhif a Chyfathrebu SHC oherwydd nad yw'r dysgu'n berthnasol i iechyd a gofal cymdeithasol na'r blynyddoedd cynnar a gofal plant. Mae rhai cyflogwyr wedi tynnu eu staff yn ôl o raglenni cymwysterau oherwydd bod staff yn cael trafferth astudio a chwblhau'r sgiliau hanfodol.

Beth wnaethon ni:

Rydyn ni wedi adolygu adnoddau addysgu a dysgu SHA ac wedi datblygu rhai newydd ar gyfer Iechyd a Gofal Cymdeithasol a Gofal Plant, Chwarae, Dysgu a Datblygu.

Mae'r adnoddau newydd yn fwy perthnasol i bobl sy'n gweithio ym maes iechyd a gofal cymdeithasol, felly rydym yn gobeithio y bydd hyn yn lleihau rhywfaint o bryder y dysgwyr ynghylch sgiliau hanfodol.

Bydd yr adnoddau newydd ar gael ddiwedd gwanwyn 2025.

3. Beth ddywedoch chi:

Gall yr asesiadau a'r gofynion academaidd ar gyfer y cymwysterau Lefel 4 a 5 presennol fod yn heriol i staff. Nid yw rhai cyflogwyr a dysgwyr yn dal i ddeall yn llawn y gofynion a'r disgwyliadau academaidd lefel uwch ar gyfer y dyfarniadau hyn.

Beth wnaethon ni:

Rydyn ni wedi bod yn gweithio gyda chyrff dyfarnu a darparwyr dysgu i ddeall yn well y problemau y mae dysgwyr sy'n astudio'r cymwysterau Lefel 4 a 5 cyfredol yn eu hwynebu. Rydyn ni’n falch o weld cynnydd cyson yn nifer y dysgwyr sy'n cwblhau'r dyfarniadau'n llwyddiannus. Ond, mae rhai rhannau o'r strategaeth asesu yn dal i achosi pryder.

Rydyn ni wedi parhau i weithio gyda'r corff dyfarnu (City & Guilds) a darparwyr dysgu i ddod o hyd i atebion priodol. Mae City & Guilds wedi datblygu pecynnau ymgeiswyr ar gyfer pob un o'r cymwysterau Lefel 4, sy'n cynnwys y dull asesu, gofynion y dasg a'r meini prawf marcio a phasio. Mae'r pecynnau ar gael ar wefan Dysgu Gofal Iechyd Cymru, o dan y ddau gymhwyster lefel 4 - Lefel 4 Paratoi ar gyfer arwain a rheoli ym maes Iechyd a Gofal Cymdeithasol a Lefel 4 Ymarfer Proffesiynol mewn Iechyd a Gofal Cymdeithasol. Dewiswch y tab 'dogfennau allweddol a deunyddiau cwrs' - sgroliwch i lawr a dewiswch 'gweld pob dogfen allweddol'.

Mae City & Guilds hefyd wedi adolygu ei ganllawiau ynghylch hyd rhai o'r tasgau asesu o fewn ein cymwysterau Lefel 4 a Lefel 5. Mae dull safonol o ymdrin â'r rhan hon o'r broses asesu yn decach i ymgeiswyr.

Ers mis Ionawr 2024, rydym wedi bod yn cynnal sesiynau ymgysylltu â chyflogwyr Lefel 4/5 i hyrwyddo ymwybyddiaeth a dealltwriaeth. Byddwn yn parhau i wneud hyn drwy gydol 2025, felly cadwch lygad am y dyddiadau hynny.

4. Beth ddywedoch chi:

Mae darparwyr dysgu a cholegau yn cynghori cyflogwyr nad yw gofalwyr sy'n cael eu cyflogi fel gweithwyr fisa a nawdd yn gymwys i gael yr opsiwn ariannu prentisiaeth ar gyfer eu cymwysterau. Yr unig opsiwn sydd ar gael iddynt yw i'r cwmni dalu am y cymwysterau eu hunain.

Beth wnaethon ni:

Fel rheoleiddiwr y gweithlu gofal cymdeithasol, rydym yn gweithio gyda Chymwysterau Cymru, cyrff dyfarnu a darparwyr dysgu i wneud yn siŵr bod cymwysterau'n diwallu anghenion y sector. Ond, nid yw cyllido cymwysterau yn rhan o'n cylch gwaith.

Mae Medr, corff hyd braich Llywodraeth Cymru, yn gyfrifol am ariannu darparwyr dysgu yng Nghymru, ac mae'n gosod y rheolau a'r gofynion cymhwysedd y mae'n rhaid i ddarparwyr dysgu gydymffurfio â nhw.

Mae Medr wedi cynghori y dylech gysylltu â darparwr dysgu prentisiaeth i gael cyngor penodol ynghylch cymhwysedd gweithiwr. Mae tudalen prentisiaethau Llywodraeth Cymru yn rhestru'r 10 prif ddarparwr prentisiaethau yng Nghymru. Nid yw pob un yn cynnig cymwysterau gofal cymdeithasol, ac nid yw pob un yn darparu ym mhob ardal ledled Cymru.

I ddod o hyd i ganolfan yn eich ardal, gallwch hefyd edrych ar dudalen Dysgu Iechyd a Gofal Cymru, sef gwefan cymwysterau consortiwm City & Guilds a CBAC ar gyfer Cymru. Dewiswch y cymhwyster sydd ei angen arnoch, fel Lefel 2 Iechyd a Gofal Cymdeithasol: Ymarfer (Oedolion), cliciwch ar 'Dod o hyd i ganolfan' a nodwch eich cod post, tref neu ddinas a byddwch yn gweld rhestr o ganolfannau yn yr ardal honno sydd wedi'u cofrestru gyda City & Guilds sy'n darparu'r cymhwyster.

Yn ogystal â bodloni'r gofynion cymhwysedd ar gyfer prentisiaethau, bydd angen i chi gynnal gwiriadau hawl i weithio yn y DU ar gyfer eich holl weithwyr, p'un a ydyn nhw'n brentisiaid ai peidio. Mae gan wefan Llywodraeth y DU wybodaeth am wiriadau hawl i weithio cyflogwyr.

5. Beth ddywedoch chi:

Mae sawl cymhwyster yn y DU ac yn rhyngwladol yr ydych chi'n teimlo sy'n gyfwerth â'r cymwysterau a restrir ar y fframwaith cymwysterau fel rhai a dderbynnir ar gyfer cofrestru gyda ni, ond nid ydym yn eu derbyn.

Beth wnaethon ni:

Rydym wedi datblygu proses asesu cywerthedd cymhwyster (QEA) i asesu cymwysterau pobl a hoffai weithio yng Nghymru ond sydd â chymwysterau nad ydynt wedi'u nodi yn ein fframwaith cymhwyster fel yr argymhellir neu sydd yn ofynnol ar gyfer ymarfer a/neu gofrestru.

Rydym wedi dylunio'r broses fel bod proses gadarn, gyson, dryloyw a theg ar waith i adolygu ceisiadau yn unigol.

Rydym yn gwirio pob cais am gymhwyster cyfatebol drwy edrych ar:

• cymhwysedd: i ddarganfod a yw cymhwysedd wedi'i asesu
• cynnwys: i sicrhau bod y gofynion cymhwyster perthnasol yng Nghymru wedi'u bodloni
• lefel a gwerth credyd: i wneud yn siŵr bod y cymhwyster yn unol â lefel a maint y cymwysterau Cymreig a dderbynnir ar hyn o bryd.

Ewch i dudalen asesu cywerthedd cymwysterau am ragor o wybodaeth

6. Beth ddywedoch chi:

Fe hoffech gael mynediad at wybodaeth am fframwaith sefydlu Cymru Gyfan (AWIF), llwybr asesu cyflogwyr, a'r cymwysterau Craidd ac Ymarfer ar adeg pan fo'n fwyaf cyfleus i chi.

Beth wnaethon ni:

Rydyn ni wedi datblygu gweminarau am y llwybr asesu AWIF a chyflogwyr, y cymhwyster Craidd, a'r cymwysterau ymarfer Lefel 2 a Lefel 3. Rydym hefyd wedi trefnu sesiynau galw heibio i ateb unrhyw gwestiynau a allai fod gennych ar ôl gwylio'r gweminarau. Bydd y rhain ar gael o wanwyn 2025.

6. Beth ddywedoch chi:

Fe ddywedoch chi wrthym fod yn rhaid i weithwyr newydd sy'n ymuno â'r sector gyda'r cymhwyster Egwyddorion a Chyd-destun Lefel 3 gwblhau cymwysterau Craidd Lefel 2 a Lefel 2 neu 3 Ymarfer o hyd.

Beth wnaethon ni:

Mae Lefel 3 Egwyddorion a Chyd-destun yn gwrs coleg llawn amser gwybodaeth yn unig. Rydym wedi dechrau mapio cynnwys y cymhwyster Lefel 3 Egwyddorion a Chyd-destun i weld a yw'n bodloni canlyniadau dysgu Craidd Lefel 2, a allai leihau dyblygu dysgu.

Beth nesaf?

Rydyn ni’n parhau i ymateb i'ch adborth am gymwysterau, ac rydyn ni’n monitro effaith unrhyw newidiadau, felly byddwn yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i chi am y rhain wrth i ni fynd ymlaen.

Byddwn yn cadw mewn cysylltiad i ddweud wrthych am ein gwaith gyda'r cyrff dyfarnu, Cymwysterau Cymru a rhanddeiliaid eraill. Byddwn yn rhoi gwybod i chi sut rydyn ni’n gweithio gyda'n gilydd i wneud yn siŵr bod cymwysterau'n hylaw i'r gweithlu ac yn hawdd eu cyrchu a'u cwblhau.

Hoffem hefyd glywed eich straeon newyddion da neu enghreifftiau o arfer gorau fel y gallwn rannu'r rhain gyda chydweithwyr ar draws y sector. Neu, gallwch roi gwybod i ni os oes materion y dylem barhau i weithio arnynt gyda'n partneriaid Consortiwm.

Cysylltwch â ni yn cymwysterauasafonau@gofalcymdeithasol.cymru.

Dysgwch fwy am gymwysterau iechyd a gofal cymdeithasol ar wefan Dysgu Iechyd a Gofal Cymru.

Os oes gennych gwestiwn neu os na allwch ddod o hyd i'r hyn yr ydych yn edrych amdano, cysylltwch â ni.