Mae Fframwaith sefydlu Cymru gyfan (AWIF) ar gyfer rheolwyr y blynyddoedd cynnar a gofal plant yn ymdrin â’r wybodaeth a’r ymarfer y dylech ei arddangos fel rheolwr newydd.
Mae’r canllaw hwn yn egluro:
- pam y mae sefydlu’n bwysig
- beth mae’r AWIF yn ymdrin ag ef
- sut i gwblhau’r AWIF
- sut i ddefnyddio logiau cynnydd
- sut i gysylltu’r AWIF â datblygiad proffesiynol parhaus (DPP)
- pa adnoddau all eich helpu.
Pam y mae rhaglen sefydlu dda yn bwysig?
Uchelgais Llywodraeth Cymru yw datblygu gweithlu medrus ym maes gofal plant a chwarae, sy’n uchel ei barch fel proffesiwn a gyrfa o ddewis, ac sy’n cael ei gydnabod am y rôl hanfodol y mae’r sector yn ei chwarae wrth gefnogi datblygiad ein plant.
Fel rhan o gymorth hyfforddi ehangach, mae Cynllun Gweithlu Gofal Plant, Chwarae a Blynyddoedd Cynnar Llywodraeth Cymru yn disgwyl i bob lleoliad blynyddoedd cynnar ddarparu rhaglen sefydlu i weithwyr newydd. Dylai’r rhaglen sefydlu helpu gweithwyr i ddeall ymarfer sy’n canolbwyntio ar y plentyn a’r gwerthoedd sydd eu hangen i weithio yn y blynyddoedd cynnar.
O dan y Safonau Gofynnol Cenedlaethol ar gyfer Gofal Plant a Reoleiddir i Blant hyd at 12 oed rhaid i weithwyr gwblhau, neu fod yn gweithio tuag at, hyfforddiant sefydlu sy’n berthnasol i’w rôl, gan gynnwys Fframwaith sefydlu Cymru gyfan. Dylai gweithwyr hefyd gael hyfforddiant sefydlu yn ymwneud ag iechyd a diogelwch a pholisïau a gweithdrefnau amddiffyn plant yn ystod eu hwythnos gyntaf.
Mae rhaglen sefydlu drylwyr sydd wedi’i hystyried yn ofalus yn cael effaith gadarnhaol ar ansawdd y gwasanaeth a ddarperir.
Mae rhaglen sefydlu yn sicrhau eich bod yn deall pwysigrwydd ymarfer sy’n canolbwyntio ar y plentyn a’r gwerthoedd sy’n sail i weithio yn y blynyddoedd cynnar a gofal plant. Mae hefyd yn eich helpu i setlo a dod yn fwy effeithiol yn eich rôl.
Mae rhaglen sefydlu yn sicrhau eich bod yn gwybod beth yw eich rôl, a beth yw cyfyngiadau’r rôl. Gall gynyddu ymrwymiad gweithwyr a’u bodlonrwydd mewn swydd, ac mae’n cael effaith gadarnhaol ar leihau trosiant staff.
Beth yw'r AWIF ar gyfer rheolwyr blynyddoedd cynnar a gofal plant?
Mae'r Fframwaith sefydlu Cymru gyfan (AWIF) ar gyfer rheolwyr y blynyddoedd cynnar a gofal plant yn safonau sydd wedi’u codi o gynnwys deilliannau dysgu gorfodol cymhwyster Lefel 4 Paratoi ar gyfer Arwain a Rheoli a Lefel 5 Arwain a Rheoli Gofal, Chwarae, Dysgu a Datblygiad Plant.
Mae’n nodi’r wybodaeth a’r ymarfer y dylech ei ddangos dros gyfnod, fel rheolwr blynyddoedd cynnar a gofal plant sy’n newydd i’r rôl.
Mae dwy ran i’r Fframwaith sefydlu:
Rhan A - safonau sefydlu sy’n seiliedig ar wybodaeth
Mae’r safonau sefydlu sy’n seiliedig ar wybodaeth yn ymdrin â’r cyfrifoldebau eang ar gyfer arwain a rheoli gwasanaethau blynyddoedd cynnar a gofal plant. Mae hyn yn cynnwys:
- arwain ymarfer plentyn-ganolog
- fframweithiau damcaniaethol ar gyfer arwain a rheoli
- deall sut i arwain a rheoli perfformiad tîm effeithiol.
Rhan B - safonau sefydlu sy’n seiliedig ar gymhwysedd
Mae’r safonau sefydlu sy’n seiliedig ar gymhwysedd yn ymdrin â meysydd amrywiol, er enghraifft ymarfer proffesiynol, ac arwain a rheoli:
- ymarfer plentyn-ganolog
- perfformiad tîm effeithiol
- ansawdd y gweithle/lleoliad
- ymarfer sy’n hybu diogelu plant
- iechyd a diogelwch.
Pwy ddylai gwblhau’r AWIF a faint o amser ddylai hynny ei gymryd?
Dylai pob rheolwr blynyddoedd cynnar a gofal plant sy’n newydd yn ei swydd gwblhau’r AWIF fel cyflwyniad cyffredinol i’w rôl.
Os ydych yn rheolwr profiadol neu gymwysedig, byddem yn disgwyl bod gennych rywfaint o dystiolaeth o wybodaeth ac ymarfer yn barod drwy’r cymwysterau rydych eisoes wedi’u cwblhau, neu drwy gyflogaeth flaenorol, ond efallai y bydd gan rai rheolwyr lai o brofiad.
Rydym yn argymell bod pob rheolwr yn cwblhau’r AWIF cyn pen 12 mis ar ôl dechrau swydd newydd. Bydd hyn yn rhoi cyfle i ymwreiddio eich dysgu mewn ymarfer a diweddaru eich gwybodaeth o fframweithiau deddfwriaethol, ymarfer sy’n seiliedig ar dystiolaeth a meysydd arbenigol.
Sut i gwblhau’r AWIF
Dylech gwblhau rhan A a rhan B. Dylid cytuno ar hyn gyda’ch cyflogwr.
Os yw’n bosibl, dylech gael person(au) a enwebwyd a/neu hyfforddwr a all roi cyngor ac arweiniad gwrthrychol, ac adborth adeiladol, a’ch helpu i dyfu a datblygu.
Os oes gan unigolion radd gydnabyddedig sydd ar Fframwaith cymwysterau rheolwyr Dechrau’n Deg, dim ond rhan B fydd angen iddyn nhw ei chwblhau.
Mae hyn oherwydd bod prifysgolion wedi diweddaru modiwlau a chynnwys eu cyrsiau ers hynny i fod yn gyson â meini prawf Lefel 4 Paratoi ar gyfer Arwain a Rheoli, sy’n ofynnol ar gyfer rôl Rheolwr Dechrau’n Deg.
Rhaid i raddedigion wedyn ddangos eu sgiliau Lefel 5 Arwain a Rheoli drwy gwblhau logiau cynnydd sgiliau cymhwysedd (rhan B) yr AWIF ar gyfer rheolwyr blynyddoedd cynnar a gofal plant o fewn y flwyddyn gyntaf ar ôl iddynt ddechrau eu rôl reoli, sydd hefyd yn ofynnol ar gyfer rôl rheolwr Dechrau’n Deg.
Logiau cynnydd
Mae logiau cynnydd rhan A a logiau cynnydd rhan B yn ymdrin â holl adrannau’r fframwaith. Dylech ddefnyddio’r rhain i nodi’r dystiolaeth rydych wedi’i defnyddio i gadarnhau eich bod wedi cyrraedd safon y rhaglen sefydlu.
Mae’r dystiolaeth yn cynnwys:
- cwblhau cymhwyster
- goruchwylio
- cofnodion
- arsylwi ymarfer
- geirda tystion.
Pwy all gymeradwyo cwblhau’r AWIF?
Cymeradwyo logiau cynnydd
Dylai pob adran o’r logiau cynnydd gael eu llofnodi gennych chi a’r person a enwebwyd sydd wedi gwneud y penderfyniad bod pob safon yn y rhaglen sefydlu wedi’i bodloni, a dylid nodi’r dyddiad.
Rhaid i’r person a enwebwyd sy’n gwneud y penderfyniad:
- fod â gwybodaeth weithredol o’r safonau sefydlu y mae’n eu beirniadu
- fod yn gymwys o safbwynt galwedigaethol yn y maes y mae’n ei feirniadu
- fod yn gyfarwydd â’ch ymarfer.
Gallai’r person hwn, er enghraifft, fod yn Unigolyn Cyfrifol, person a enwebwyd, arweinydd datblygu ymarfer neu reolwr arall sy’n goruchwylio eich gwaith.
Cymeradwyo’r dystysgrif cwblhau
Os yw’n bosib, dylai’r dystysgrif cwblhau’n llwyddiannus gael ei chymeradwyo a’i llofnodi gan yr Unigolyn Cyfrifol a gennych chi. Rhaid i’r Unigolyn Cyfrifol allu darparu sicrwydd o broses drylwyr sydd wedi cadarnhau eich bod wedi bodloni safonau’r rhaglen sefydlu. Nid oes angen iddo gymeradwyo a llofnodi tystiolaeth o bob safon yn y logiau cynnydd, ond dylai gymeradwyo a llofnodi’r dystysgrif gwblhau gyffredinol.
Weithiau, nid yw’n bosibl i’r Unigolyn Cyfrifol gymeradwyo a llofnodi bod y Fframwaith Sefydlu wedi’i gwblhau, er enghraifft mewn sefydliadau bach lle mae’r person a enwebwyd hefyd yn rheolwr arnoch.
Mewn achosion o’r fath, dylai’r dystysgrif cwblhau gael ei chymeradwyo a’i llofnodi gan rywun y tu mewn neu y tu allan i’r sefydliad sy’n bodloni’r meini prawf ar gyfer gwneud penderfyniad ynglŷn â safonau’r rhaglen sefydlu.
Dylai’r person a enwebwyd fod yn weithiwr proffesiynol rydych wedi ei adnabod yn broffesiynol tra’n cwblhau’r AWIF, ac ni ddylai fod yn perthyn i chi, nac mewn perthynas bersonol â chi mewn unrhyw ffordd.
Cysylltu’r AWIF â datblygiad proffesiynol parhaus (DPP)
Gan fod yr AWIF yn cynnwys set gytunedig o safonau ar gyfer rheolwyr blynyddoedd cynnar a gofal plant, gallwch hefyd ei ddefnyddio fel offeryn i’ch cynorthwyo os oes gennych gymwysterau hŷn, neu os oes angen i chi uwchsgilio neu ddiweddaru eich ymarfer.
Gall cyflogwyr hefyd ei ddefnyddio fel rhan o’r broses arfarnu, i wirio cymhwysedd ac i sicrhau eich bod yn cael y gefnogaeth iawn i ddatblygu’r wybodaeth a’r sgiliau sydd eu hangen ar gyfer eich rôl. Mae gennym becyn cymorth DPP i’ch helpu i feddwl am hyn.
Adnoddau i’ch helpu
Mae Manyleb y Cymhwyster ar gyfer Lefel 4 Paratoi ar gyfer Arwain a Rheoli a Lefel 5 Arwain a Rheoli Gofal, Chwarae, Dysgu a Datblygiad Plant yn cynnwys uned ar gyfer pob adran o’r AWIF. Rydyn ni wedi cymryd y deilliannau dysgu gorfodol o bob uned a defnyddio’r rhain fel y safonau.
O fewn yr unedau, mae'r safonau sefydlu wedi’u cysylltu â set o feini prawf asesu. Nid ydyn ni'n disgwyl i rhywun fynd â chi drwy bob un o’r rhain yn fanwl, ond byddant yn rhoi syniad i chi ynglŷn â’r math o wybodaeth ac ymddygiadau y disgwylir i chi fod â thystiolaeth ohono.
Gallwch hefyd ddefnyddio'r llyfr gwaith gwybodaeth AWIF, sydd wedi’i ddatblygu i’ch helpu i ymdrin â’r bylchau yn eich gwybodaeth. Mae gweithgareddau amrywiol y gallwch eu defnyddio i ddangos bod yr wybodaeth ofynnol gennych.
Mae'r Llawlyfr sgiliau cymhwysedd wedi’i ddatblygu i roi enghreifftiau o sut y gallwch gasglu darnau ymarferol o dystiolaeth i ddangos eich sgiliau rheoli drwy gydol eich rôl.
Cysylltu â ni
Os oes gennych gwestiwn neu os nad ydych yn gallu dod o hyd i’r hyn rydych yn chwilio amdano, cysylltwch â ni.