Plant sy'n derbyn gofal

00:07

Mae llawer o bobl ifanc sy'n mynd i ofal yn y pen draw wedi profi bywydau llawn helynt.

00:13

Yn aml, maen nhw wedi cael eu camdrin neu eu hesgeuluso,

00:17

sy'n golygu eu bod nhw mewn perygl o ddioddef camfanteisio,

00:21

camddefnyddio sylweddau, hunan-niweidio, a chael anhawsterau iechyd meddwl.

00:27

Pan maen nhw’n dod i ofal, i rai dyw’r cartrefi preswyl maeth ddim yn ddigon.

00:34

Mae’r bobl ifanc ‘ma yn aml yn symud o leoliad i leoliad nes iddi ymddangos

00:38

Mai dim ond llety diogel all roi’r awyrgylch diogel sydd ei angen arnynt.

00:45

Rydyn ni’n treulio amser yn siarad â’r bobl ifanc a’u gweithwyr cymdeithasol,

00:50

Gan drafod sut mae hi i fyw mewn llety diogel.

00:53

Roedd pobun yn cael cyfarfodydd ac yn gwneud penderfyniadau am le o’n i yn fy mywyd

00:59

Ac roedd hi’n teimlo fel nad o’n i’n cael fy nghynwys mewn dim ohono fe.

01:02

Doedd neb wedi rhoi rhybudd i fi mod i’n mynd i lety diogel

01:06

Wyddwn i ddim byd amdani. Dyma weithiwr cymdeithasol yn cyrraedd ac yn siarad â fi amdani

01:13

Wedyn yn sydyn daeth y dynion ‘ma i mewn tu ôl i fi

01:16

Ac yn fy nghodi a fy nhaflu fi i’r fan ac o’n i ddim yn gwybod beth oedd yn mynd ymlaen.

01:23

Meddyliais i mod i wedi cael fy herwgipio. Roedd mor frawychus ac yn ofnadwy.

01:30

Mae sawl person ifanc yn disgrifio profiadau gwael o lety diogel

01:34

Ac yn cael problemau gyda phethau fel cael eu cadw dan glo a cael eu rhwystro’n gorfforol

01:40

Bydden nhw’n eich rhoi mewn stafell wag gyda dim byd ynddi. Mynd â’r matres, popeth

01:48

Ac bydd y stafell molchi wastad dan glo. Byddai’r drws wastad dan glo

01:54

Nes i chi orfod piso. Ces i fy llusgo lawr y corridor. Roedd ganddo

02:02

ddwylo enfawr hefyd. Roedd ei fysedd yn fy llygaid wrth i fi gael fy

02:05

Llusgo lawr y corridor. O’n i’n methu gweld dim. Yn llythrennol. Roedd hi’n afiaich.

02:09

Dwi ddim yn meddwl dylai fe fod wedi gwneud hynny.

02:12

I’r gwrthwyneb mae cartrefi mwy cartrefol yn bodoli

02:17

Ac roedd y bobl oedd wedi aros yno’n cael bywyd yn haws

02:22

O’n i’n hoff iawn o’r llety diogel es i iddo. Doedd hi ddim yn droseddol

02:28

Roedd hi’n llesiant i gyd ac roeddyn nhw’n neis iawn ac yn fy neall fi’n fwy

02:33

Pêl-droed, y gampfa, coginio – mae ganddynt stafell gerddoriaeth yno gyda chyfrifiaduron Apple Mac

02:39

Ac offerynnau ac ati. Pethau fel ‘na. Dwi’n teimlo’n well ynof fi fy hunan

02:44

Ers i fi fod yma – dwi ddim yn cymryd cyffuriau, dim yn hongian o gwmpas gyda’r un bobl

02:48

Ers i fi fod yno.

02:51

Er hynny, dim ond ychydig sy’n derbyn yr help sydd ei eisiau arnynt ar gyfer

02:55

Problemau ymddygiad, emosiynol a iechyd meddwl.

02:59

Wrth adael llety diogel, mae pobl ifanc yn dilyn llwybrau gwahanol

03:04

Ychydig dros draean o’r bobl ifanc ‘ma setlodd mewn lleoliadau newydd ac yn gwneud yn dda

03:11

Gwnaeth y gweddill yn wael. Cafodd nifer broblemau fel hunan-niweidio a mynd ar goll

03:20

Ac aeth nifer nôl i lety diogel.

03:22

Mae presenoldeb camfanteisio yn ogystal â iechyd meddwl gwael, yn ogystal ag esgeulustod

03:27

Mae hynny’n arwain at achosion cynyddol o ymddygiad gan plentyn a all olgyu eu bod eisiau cael eu dal yn ddiogel.

03:32

a all olgyu eu bod eisiau cael eu dal yn ddiogel. Mae astudiaethau’n dangos hyn. Dwi’n teimlo bod eisiau gweithwr cymdeithasol arnon ni

03:37

Sy wedi’i hyfforddi’n glinigol yn ogystal â’r llwybr cyffredin. Ond dyna beth dwi eisiau

03:42

Brwydro amdano. Dyna beth dwi’n brwydro amdano nawr a beth hoffwn i weld.

03:48

Mae canlyniadau positif i’w weld i lawr i ansawdd lleoliadau’r person ifanc,

03:54

Perthnasau cyson gydag oedolion allweddol a mynediad at gymorth iechyd meddwl digonol

04:00

Yn yr achosion hyn, cafodd lleoliadau eu cadw, a pharhaodd pobl ifanc

04:06

I wneud cynnydd positif ac hyd yn oed yn dangos diddordeb mewn cynllunio eu gyrfa

04:12

Rhaid gweithredu i alluogi’r cynnydd positif i’n pobl ifanc i gyd.