00:00
Beth ydyn ni'n ei olygu wrth ganlyniadau personol?
00:03
Mae ymchwil yn dangos i ni
00:04
fod pobl yn arbenigwyr yn eu bywydau eu hunain.
00:06
Maen nhw yn y sefyllfa orau i ddweud wrthym beth sy'n bwysig iddyn nhw,
00:09
a beth sydd yn rhoi ymdeimlad o les iddyn nhw.
00:12
Ond yn aml mae angen help arnyn nhw i wneud hyn,
00:15
yn enwedig pan mae teuluoedd i mewn argyfwng,
00:18
ac mae hyn yn gyffredinol pan maen nhw angen ymyrraeth gennym ni.
00:21
Mae canlyniadau personol yn golygu cydnabod cryfderau pobl,
00:24
a gweithio gyda'r unigolyn i gynllun y cytunwyd arno
00:27
i'w helpu i wneud y pethau sy'n bwysig iddynt.
00:32
Gall eraill gyfrannu at y cynllun hwn, gan gynnwys y teulu,
00:35
gofalwyr, aelodau'r gymuned a gweithwyr proffesiynol.
00:39
Mae'n ymwneud â gweithredu gwerthoedd craidd,
00:42
gwrando'n weithredol,
00:44
caniatáu i bobl adrodd eu stori yn eu ffordd
00:47
heb farn.
00:49
Trin pobl â pharch,
00:52
a bod yn ddibynadwy.
00:54
Atal dyfarniad a gofyn cwestiynau agored,
00:57
cymryd agwedd sy'n canolbwyntio ar yr unigolyn sy'n caniatáu i bobl wybod ein bod yn gwrando,
01:02
a'n bod ni'n deall.
01:04
Gan ofyn cwestiynau archwiliadol,
01:06
fel "beth sy'n eich poeni fwyaf?",
01:09
"beth ydych chi'n sylwi arno pan fydd pethau ychydig yn well?"
01:11
"dywedwch ychydig mwy wrthyf am yr hyn sy'n digwydd",
01:14
a "beth allai fod yn digwydd i'ch gwneud chi neu eraill yn llai pryderus?"
01:19
Helpu pobl i nodi eu cryfderau eu hunain,
01:22
eu sgiliau, a'u cymhelliant eu hunain i wneud newid,
01:25
eu pryderon a'u dyheadau.
01:29
Mae'r dull yn cyfyngu ar amddiffynnol naturiol,
01:32
ac mae'n osgoi dadleuon a gwrthdaro.
01:35
Mae'n caniatáu i bobl feddwl am
01:38
yr hyn sydd angen digwydd,
01:40
lle maen nhw nawr, a lle maen nhw eisiau neu angen bod.
01:43
Mae'r dull yn cynghori yn erbyn telerau diswyddo fel
01:46
"rwy'n gwybod orau", "fi yw'r penderfynwr",
01:49
"mae'n rhaid i chi wneud fel dwi'n dweud".
01:53
Mae'n caniatáu i bobl gymryd perchnogaeth o'u hamgylchiadau bywyd eu hunain,
01:57
gyda gweithwyr proffesiynol yn symud i ffwrdd
01:59
o rôl atgyweiriwr ac achubwr
02:02
tuag at un o hwylusydd.
02:05
Mae ymchwil yn dweud wrthym gall problemau na ddeellir yn ddigonol
02:09
arwain at roi cyngor anghywir
02:11
a gwneud dewisiadau anghywir.
02:13
Y nod yw defnyddio sgiliau cydgysylltiedig
02:16
i ddeall yr unigolyn yn gyfannol.
02:20
Felly pam newid ein ffordd o weithio?
02:22
Fel y soniwyd, mae pobl a chymunedau
02:25
yn ganolog i ddeddfwriaeth ddiweddar yng Nghymru
02:27
Mae'r Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Lles a Chenedlaethau'r Dyfodol
02:31
yn pwysleisio cydgynhyrchu a chynnwys,
02:34
atal, ymyrraeth gynnar a
02:37
rôl cymunedau.
02:38
Mae angen cynyddol
02:40
i gefnogi a gwella cydnerth cymunedol
02:43
wrth i lymder barhau i daro gwasanaethau cyhoeddus
02:46
ac mae angen inni ddod o hyd i ffyrdd cynaliadwy i gefnogi pobl.
02:50
Mae tystiolaeth a wnaed gan Gofal Cymdeithasol Cymru
02:53
wedi dangos bod angen i ddiwylliant newid mewn cymunedau
02:56
a gwasanaethau cyhoeddus,
02:58
er mwyn i ni weithio gyda'n gilydd
03:00
i ddod drosodd diwylliant o ddibyniaeth.
03:04
Mae hyn yn dechrau gyda phartneriaeth wirioneddol weithio rhwng
03:07
teuluoedd, gweithwyr proffesiynol a chymunedau,
03:10
er mwyn gwneud gwahaniaeth.
03:12
Adeiladu ymddiriedaeth a cydnerth
03:16
ym mywydau pobl,
03:19
a rhoi hyder iddynt y gall pethau newid.
03:23
Ni ellir cyfyngu'r ffocws i iechyd a gofal cymdeithasol yn unig,
03:27
mae'n rhaid cael gweledigaeth a rennir
03:29
gyda sefydliadau preifat a gwirfoddol,
03:32
yn ogystal ag addysg.
03:34
Mae tystiolaeth o ymarfer yn dweud wrthym
03:37
gall sut rydyn ni'n ei wneud fod yn bwysicach na'r hyn rydyn ni'n ei wneud.
03:42
Yn ddiweddar darllenais stori gan ymadawr gofal ifanc
03:45
Jenny Maloy, yn y cylchgrawn Gofal Cymunedol.
03:48
Mae Jenny yn siarad am sut oedd caredigrwydd Gweithwyr Cymdeithasol a gofalwyr
03:52
wedi ei helpu i oresgyn trawma plentyndod
03:54
ac adeiladu ei cydnerth.
03:56
Mae hi'n ysgrifennu "Mae Gweithwyr Cymdeithasol a gofalwyr yn y sefyllfa anrhydeddus
04:01
i greu lle i ni ddysgu'r hyn y dylem ni,
04:03
fel plant, ei dderbyn fel gweithredoedd o garedigrwydd".
04:07
Derbyniodd gymaint o weithredoedd o garedigrwydd,
04:10
gormod o lawer i'w sôn amdanynt,
04:12
ac mae hynny ynddo'i hun yn weithred o garedigrwydd.
04:15
Gyda bywyd cymhleth o edrych ar ôl plant sy'n agored i niwed,
04:19
gellir anwybyddu'r pethau syml.
04:21
Mae gwytnwch yn cael ei adeiladu mewn sawl ffordd,
04:24
ac mae teimlo'n arbennig trwy dderbyn caredigrwydd yn un ohonyn nhw.
04:27
Ychwanegodd,
04:28
"mae'r sgwrs yn aml yn ymddangos yn fy mhen,
04:31
pan deimlais golled y gweithwyr proffesiynol pwysig hynny,
04:34
nid oedd y golled yn ddim gwahanol i golli perthynas,
04:38
nid oedd y groes yn haws i'w chario.
04:40
Mae'r colledion yn aros gyda chi am byth.
04:43
Ac maen nhw, yn rhannol, yn eich siapio chi fel oedolyn.
04:51
Ond yn fy achos i,
04:53
trwy'r gweithredoedd niferus o garedigrwydd a gefais,
04:56
ni wnaethant dorri fi.
04:58
Felly faint mae hyn yn ei gostio?
05:02
Arfer sy'n canolbwyntio ar ganlyniadau,
05:05
faint rydyn ni'n meddwl y mae'n ei gostio?
05:08
Unrhyw un?
05:11
Dim byd, ie. Gweithio mewn ffordd anfeirniadol.
05:16
Trin pobl â pharch.
05:18
Bod yn garedig.
05:20
Gwrando'n weithredol.
05:22
Bod ar gael ac yn ddibynadwy.
05:24
Dangos tosturi a bod yn empathetig.
05:27
Rhoi'r person yn y canol,
05:29
gofyn iddyn nhw beth sy'n bwysig iddyn nhw
05:32
ac archwilio eu canlyniadau personol.
05:35
Dim cost, dim tâl.
Welsh