Adroddiad newydd yn canfod gwahaniaethu yn erbyn gweithlu Du, Asiaidd ac Ethnig Lleiafrifol mewn gofal cymdeithasol yng Nghymru

Ar y cyd gyda Llywodraeth Cymru a GIG Cymru, rydyn ni wedi cyhoeddi adroddiad cyntaf Safon Cydraddoldeb Hil y Gweithlu (SCHG) gofal cymdeithasol.

Mae Safon Cydraddoldeb Hil y Gweithlu yn helpu i fonitro profiad pobl Du, Asiaidd ac Ethnig Lleiafrifol sy'n gweithio ym maes iechyd a gofal cymdeithasol yng Nghymru. Mae'r adroddiad hwn yn gam a gymerwyd o Gynllun Gweithredu Gwrth-hiliol Cymru, sy'n disgrifio'r uchelgais o wneud Cymru yn genedl wrth-hiliol erbyn 2030.

Mae’r adroddiad cyntaf yn dangos bod pobl Du, Asiaidd ac Ethnig Lleiafrifol yn ffurfio un o bob pump o staff gofal cymdeithasol. Ond, o'i gymharu â'u cyfoedion Gwyn, mae'r cydweithwyr hyn yn llai tebygol o gael eu penodi i swyddi uwch, ac yn fwy tebygol o gael eu cyfeirio at addasrwydd i ymarfer. Mae cydweithwyr Du, Asiaidd ac Ethnig Lleiafrifol hefyd yn fwy tebygol o wynebu gwahaniaethu a cham-drin gan y bobl maen nhw'n gofalu amdanynt a'u teuluoedd, eu cydweithwyr a'u rheolwyr.

Roedd 56,475 o staff gofal cymdeithasol wedi eu cofrestru yng Nghymru yn 2024. Mae’r adroddiad yn dibynnu ar y data yma, ynghyd â chanfyddiadau ‘Dweud Eich Dweud’, ein harolwg y gweithlu blynyddol.

Dywedodd Sarah McCarty, ein Prif Weithredwr: “Mae hiliaeth yn, a bydd bob amser, yn annerbyniol. Mae staff gofal cymdeithasol yn ymuno â'r proffesiwn i helpu, cefnogi a gwneud gwahaniaeth cadarnhaol i fywydau unigolion. Gan weithio ym mhob cymuned yng Nghymru, mae unigolion sy'n gweithio ym maes gofal cymdeithasol yn darparu rôl hanfodol i gefnogi unigolion a theuluoedd i wneud yr hyn sy'n bwysig iddyn nhw.

“Mae'r gweithlu wedi ymrwymo i helpu pobl ac mae ganddynt hawl sylfaenol i gael eu trin â pharch, ond mae llawer yn dweud wrthym nad ydyn nhw'n cael eu trin yn deg. Mae'r data yn yr adroddiad hwn yn nodi meysydd y mae angen i Ofal Cymdeithasol Cymru, Llywodraeth Cymru, partneriaid a chyflogwyr weithredu.

“Un o'r meysydd a nodwyd yn yr adroddiad oedd anghydraddoldeb mewn datblygiad arweinyddiaeth. Rydyn ni wedi cymryd camau i fynd i'r afael â hyn trwy weithio gydag unigolion sydd â phrofiad byw i ddatblygu rhaglen newydd. Bydd 'rhaglen cefnogi dilyniant ar gyfer gweithwyr ethnig lleiafrifol ' yn dechrau yn yr hydref.”

Gan mai hwn yw'r adroddiad cyntaf, bydd y set ddata hon yn cael ei defnyddio fel llinell sylfaen ar gyfer gwaith y dyfodol.

Dywedodd yr Athro Anton Emmanuel, Arweinydd Safon Cydraddoldeb Hil y Gweithlu yn Llywodraeth Cymru: “Dylai'r data sbarduno sefydliadau, byrddau partneriaeth ranbarthol, ac awdurdodau lleol i adolygu'r prosesau gwahaniaethol sy'n caniatáu i'r anghydraddoldeb yma barhau.

“Trwy gymryd camau wedi'u targedu er mwyn mynd i'r afael â'r meysydd sydd wedi ei amlygu gan y data yn yr adroddiad hwn, gallwn wella profiadau'r gweithlu Du, Asiaidd ac Ethnig Lleiafrifol. O ganlyniad, bydd hyn wedyn yn golygu gwell gofal i bobl Cymru.”